Yapay Zekanın Küresel Isınma Üzerindeki Etkisi

Yapay zekâ, bir işletimci, bilgisayar veya herhangi bir makinenin, örneklendirme ile veya deneyimlerle öğrenme, nesneleri tanıma, dili anlama ve yanıt verme, karar verme ve problem çözme gibi insani yetenekleri taklit etme becerisi olarak ifade edilebilinir.

Yapay zekâ, enerji emisyonlarındaki azalmaları ve CO2 giderimlerini tespit ederek, daha yeşil bir çevrenin geliştirilmesine yardımcı olmaktadır, hava koşullarını tahmin ederek çevreyi ve kaynakları korumaya yönelik küresel çabaları hızlandırma potansiyeline sahiptir. Bu teknolojinin çevresel problemlerin çözülmesinde nasıl olanaklar ve araçlar sağladığına dair birçok çalışma bulunmaktadır.

Atmosferde bulunan sera gazlarının miktarı gün geçtikçe artmaktadır. Bu artışın başta küresel ısınma olmak üzere neden olduğu çok sayıda olumsuz etki ortaya çıkmaktadır. İleriye yönelik sera gazı emisyonunun tahmin edilebilmesi ve CO2 salınımında payı olan sektörler açısından bakıldığında bu salınımın azaltılması ve alternatif kaynakların aranması için teşvik edici olabilir. Yapay zeka ile zaman çizelgesi oluşturularak belirli aralıklarla elde edilmiş verilerin analizlerinin incelenmesi ile ortaya çıkan modellerde Türkiye için 2021 yılı sera gazı eşdeğeri CO2 emisyonunu 366,3972 milyon ton olarak tahmin edilmiştir. Araştırmada görülen bir diğer sonuç ise CO2 emisyonunun dalgalı bir seyir izlediği ancak genel olarak yükselme eğiliminde olduğudur.

Araştırmacılar 2020 yılında “Makine Öğrenmesi ile İklim Değişikliğine Karşı Mücadele Etmek” başlıklı bir çalışma yayımlandı. Bu çalışmada yapay zekanın makine öğrenmesinin iklim değişikliği üzerinde kullanılabilecek stratejileri nasıl hızlandırabileceğine dair farklı çözüm önerileri sunuyor. Bu çalışmalarda, yayımlanan makalelerde kural temelli ve öğrenme temelli yaklaşımlar olarak adlandırılıyor. Kural temelli yaklaşımlar içeren yapay zeka çalışmaları bilim insanlarının CO2 emisyon verilerini derlemelerine yardımcı olurken öğrenme temelli yapay zeka çalışmaları, sorunları teşhis ediyor ve bunlara çözümler önerileri sunuyor. Böylece kural temelli yaklaşımlara göre daha gelişmiş düzeyde bir çalışma imkanı sağlıyor.

Yapay Zekanın Çevresel Sürdürülebilirlik Üzerindeki Etkisi

Yapay zekâ, bir işletimci, bilgisayar veya herhangi bir makinenin, örneklendirme ile veya deneyimlerle öğrenme, nesneleri tanıma, dili anlama ve yanıt verme, karar verme ve problem çözme gibi insani yetenekleri taklit etme becerisi olarak ifade edilebilinir.

Yapay zekâ, enerji emisyonlarındaki azalmaları ve CO2 giderimlerini tespit ederek, daha yeşil bir çevrenin geliştirilmesine yardımcı olmaktadır, hava koşullarını tahmin ederek çevreyi ve kaynakları korumaya yönelik küresel çabaları hızlandırma potansiyeline sahiptir. Bu teknolojinin çevresel problemlerin çözülmesinde nasıl olanaklar ve araçlar sağladığına dair birçok çalışma bulunmaktadır.

Yapay zekâ, birçok endüstride çevresel sürdürülebilirliğe pozitif katkıda bulunabilir

Tarımda yapay zekâ, çevresel koşulları; hava, toprak kalitesini mahsul verimini daha iyi inceleyip yöneterek üretimi biçimini dönüştürebilir. Mahsul verimini artırırken hem gübreyi hem de suyu azaltmaya yardımcı olabilir.

Enerjide yapay zekâ, yenilenebilir enerji talebini ve kaynakların korunmasını yönetmek için tahmin yetenekleri ve akıllı ağ sistemlerini kullanabilir. Hava durumunda daha doğru bir şekilde tahmin ederek verimliliği, maliyetleri düşürmeyi ve gereksiz karbon salınımını minimilize edebilir.

Ulaşımda yapay zekâ, trafik sıkışıklığının azaltılmasına, kargo taşımacılığının iyileştirilmesine ve daha fazla otomatik sürüş yeteneğinin sağlanmasına yardımcı olabilir. Yapay zekâ, işletmelere satış talep tahminleri konusunda yardımcı olabilir ve ihtiyaç duyulan nakliye miktarını azaltmaya yardımcı olabilir.

Su kaynakları yönetiminde yapay zekâ, azalan kullanım suyu kaynaklarında verimli su kullanımına olanak sağlayarak israfı azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir.

Üretimde yapay zekâ, üretim tesislerinde atık oluşumu ve enerji kullanımının azaltılmasına yardımcı olabilir ve daha verimli sistemler geliştirilerek ekonomiye de katkıda bulunulabilir.

Tesis yönetiminde yapay zekâ, binalardaki ısının geri dönüştürülmesine yardımcı olabilir ve ısıtma ve soğutmanın verimliliğini en üst düzeye çıkarabilir. Yapay zekâ, bir odadaki insan sayısını izleyerek veya yenilenebilir enerji kaynaklarının mevcudiyetini tahmin ederek binalarda enerji kullanımını optimize etmeye yardımcı olabilir.

Malzeme biliminde yapay zekâ, araştırmacıların güneş panelleri için yeni malzemeler bulmasına, ısıyı tekrar yararlı elektriğe çevirmesine ve CO2 temizleyicilerinin bileşenleri olarak (atmosferden CO2 alarak) emici malzemeleri bulmasına yardımcı olabilir.

Yapay zeka ihtimallerin olasılıklarını değerlendirerek daha önce ihtimalinden söz edilebilen yöntemlerinde sonuçlarını göz ederek yeni alternatifler geliştirebilir.

Buse Alakoç