Yaşanılabilir Bir Dünya İçin Suyun Önemi

Dünyamızda son yıllarda yaşanmaya başlayan su krizleri, eriyen buzullar, kuruyan nehirler, her geçen gün azalan ormanlar yaşadığımız çevre her geçen gün biraz daha eksilerek kötüye gitmektedir. Bunlar bir başkasının sorunu değil hepimizin sorunudur şimdi Dünya Su Günü’nden itibaren farkındalığı başlatarak sürdürülebilir çevre anlayışı ile dünyamızı, su kaynaklarımızı korumak için toplumu bilinçlendirmemiz gerekmektedir.

Kullanılabilir su miktarı dünya üzerinde çok değil ve insanların yarattığı çevre kirliliği nedeni ile gün geçtikçe bu miktar azalmaktadır. Diğer bir yandan dünya nüfusu gün geçtikçe artarak kişi başı kullanılan su miktarı da artmaktadır. Suyun insan ve çevre için öneminin farkında olan biz Çevre Mühendisleri olarak bu kötüleşen dengeyi düzeltmek bizlerin görevidir. Her yıl 22 Mart’ta düzenlenen Dünya Su Günü suyun bilinçli kullanılmasına teşvik etmek, temiz su kaynaklarının farkındalığını arttırmak amacıyla düzenlenmektedir.

Gelecekte ben olmayacağım demeyin, günlük hayatınızda ne yaparsanız yapın, mavi ile yapın suyu ön plana alarak hareket edin. Yerine koyabileceğimiz doğal kaynaklarımız bulunmamaktadır, elimizde mevcut olan kaynaklarımızı koruyarak her geçen gün iyileştirmeye başlayalım.

Su, sadece insanların değil tüm canlıların yaşamında oksijenden sonra gelen en temel ihtiyaçtır. Her zaman sıklıkla kullandığımız bu ihtiyacımızın oysa ne kadar az olduğunu bilsek onu korumak için daha fazla çaba sarf edebilirdik. Dünya üzerinde bulunan toplam su miktarı 1,4 milyon km3 tür. Bu suların %97.5 i okyanuslardaki tuzlu sudur. Geriye kalan %2,5 lik su miktarının yalnızca %0,5 i kullanılabilir durumdayken bunun bir çoğunluğunu kutuplar ve yer altı suları oluşturmaktadır. ,

Düzensiz kentleşme, hızlı nüfus artışı, hızla ilerleyen sanayileşme sera gazlarındaki artış Dünyadaki susuzluğu gün geçtikçe arttırmaktadır. Yaşamımız ve dünyamız için gerekli olan suya o kadar bağlıyız ki bazen sınırları olduğunu unutup kontrolsüzce bu kaynağı kullanabiliyoruz.

Su Tasarrufunu Nasıl Sağlayabiliriz?

• Musluk açık bırakılmamalıdır. Sebze ve meyveleri yıkarken akan su yerine su dolu bir kap kullanılmalıdır. Bu yöntemle 4 kişilik bir aile yılda 18 ton su israfını önlemiş olur.
• Bulaşıklar için makine kullanılmalıdır. Bulaşık makineleri sadece 12 litre su harcamaktadır. Bu durum akan su kullanımına göre yılda yaklaşık olarak 26-40 ton suyun tasarrufunu sağlamaktadır.
• Duş başlığınızı değiştirin. Günümüz teknolojilerinde sudan tasarruf eden, suyun daha az tanzikli akmasını sağlayan su başlıkları mevcut olarak üretilmektedir.
• Su kaçaklarını engelleyelin, evinizde akan, bozuk olan musluk veya sifonlarını tamir ederek bunun önüne geçebilirsiniz.
• Çamaşır makinası kullanımını düzenleyin. Makinada kıyafetlerini biritirerek haftanın belirli günlerinde çalıştırmak su tasarrufunda önemli bir rol oynar. Çamaşır makinaları tek sefer çalıştığında 176 litre su kullanır, ayda 1 kez bile az çalıştırdığınızda yılda 9 ton su tasarrufu sağlarınız.

Bireysel olarak evlerimizde aklınıza gelebilecek pek çok yöntemle sudan tasarruf sağlayabiliriz. Kaynaklarımızı korumakta kişisel bilinçlenmenin önemi de çok büyüktür. Unutmayalım ki sadece bizler değil gelecek nesillerde sürdürülebilir temiz bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.

Su kullanımın en yoğun olduğu başka bir alan ise tarım ve sanayidir. Gelişmekte olan ülkeler suyun büyük çoğunluğunu sulamalı tarımda kullanırken, gelişmiş olan ülkeler sanayi sektöründe kullanır. Sanayi de ise suyun en fazla kullanıldığı sektör ise enerji üretimidir. Petrolün çıkartılması ve nükleer enerjide de büyük miktarda su harcanmaktadır. Sanayi sektöründe en az su kullanılan alanlar rüzgar gülü ve güneş enerji sistemleridir.

Arıtma Sistemleri Nelerdir ?

Daha öncede vurguladığımız gibi dünyadaki su kaynaklarlının %97,5 i okyanuslardaki tuzlu sudur. Peki biz bu tuzlu suyun arıtımını sağlayıp kullanma suyu olarak kullanabilir miyiz derseniz evet kullanılabilmektedir. Ancak bu suyun arıtımı çok gelişmiş teknolojiler gerektirmektedir. Yaygın olarak kullanılmasa da bazı ülkelerde deniz suyu arıtımına başlanmıştır.

Deniz suyu arıtımı için kullanabileceğimiz yöntemlerden biri nükleer basınçlı sistemlerdir. Bu rıtma sistemi , deniz suyundan tuzu çıkarmak üzere basınç altında yarı geçirgen bir membrandan (zar) geçirilmesini içeriyor. Bir sıvı içindeki moleküllerin bu tür membranlardan geçmesine ozmoz denir ve bu işlem sonucunda mineraller uzaklaştırılarak tatlı su ve tuzlu su ayrıştırılıyor. Halen dünya çapında yaklaşık 20 bin tuzdan arındırma tesisi var ve bunların neredeyse tamamı karada yer alıyor. Bu tesislerin çoğu Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt'te bulunuyor ama İngiltere, Çin, ABD, Brezilya, Güney Afrika ve Avustralya'nın da benzer tesisleri var.

Bu membran prosesler, fiziksel olarak bileşenlerin ayrılmasında membran sisteminin kullanıldığı proseslerdir. Deniz suyu arıtımında en çok kullanılan iki membran prosesi yukarıda bahsettiğimiz gibi ters ozmos ve elektrodiyalizdir. Ayrıca membran distilasyon (MD) prosesi de kullanılmaktadır. Elektrodiyalizde, çözeltide iyonlar bir elektriksel alana karşılık anyon ve katyon seçici membranlar boyunca hareket ederler. 0’lerden önce damıtma tuzsuzlaştırması (DT) deniz suyu arıtımı için en popüler yöntem olmuştur.

Damıtma maç sistem, fiziksel olarak tuz çözeltisinden suyu buharlaştırarak ayırmak ve daha sonra tekrar sıvı forma dönüştürerek toplamaktır. Bu sistemler için termal enerji ya da güneş enerjisi kullanılmaktadır.

Yavaş kum filtrasyonun da su, 0.3-0.5 mm çapında ve yaklaşık 1 m derinliğindeki filtre yatağından geçirilir. Filtrasyon işleminin hızı, hızlı filtrelerde kullanılan hızın 1/100’ü kadardır. Bu sebeple aynı debideki bir suyun arıtılması için daha geniş araziler ve çok büyük filtreler kullanmak gerekir. Hızlı filtrasyonda kirlilik, tanecikler yatak derinliğinde tutulur fiziksel bir arıtım söz konusudur, yavaş kum filtrasyonunda ise kumun üst yüzeyinde tutulur ve burada “kirli deri” denen canlı ve ölü mikroorganizmalardan bir tabaka meydana gelir. Bu tabaka suda bulunabilecek bütün mikroorganizma türlerini çok etkili bir şekilde tutarak biyolojik arıtımın etkili olması sağlanır. Hızlı filtreler yaklaşık 1 gün çalıştırılır ve günde bir kere 10-15 dakika geri yıkanarak temizlenip tekrar hizmete alınırlar. Yavaş kum filtreleri 1 ay ile 6 ay süresince kesintisiz çalışır.