SSS

REACH Tüzüğünün Türkiyede'ki karşılığı olan "Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik" yani kısaca KKDİK Yönetmeliği 23.06.2017 tarih ve 30105 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kontrolü sağlanacak olan KKDİK, insan sağlığı ve çevreyi kimyasalların olumsuz etkilerinden en üst düzeyde korumayı amaçlamaktadır.

Maddelerin zararlı özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılan hayvan deneyleri yerine alternatif yöntemlere yönlendirmek, Çevre ve insan sağlığını kimyasalların zararlarından korumak, Türk Kimya Sanayisinde gelişimi sağlayıp, yeniliklere yol açmak, kimyasalları piyasaya arz edenleri (üretici, imalatçı, ithalatçı) kimyasalların güvenli kullanımını sağlamayı zorunlu hale getirmek amacı ile kurulmuştur.

Türk-REACH KKDİK kapsamında Türkiye’de imal edilen, 1 ton ve üzerindeki maddeler ile kendi başına veya karışım içinde Türkiye’ye ithal edilen 1 ton ve üzerindeki maddeler (muaf maddeler hariç) için "Kayıt" zorunluluğu getirilmiştir. Aynı zamanda eşya üreticilerinin ve ithalatçılarının da KKDİK yönetmeliğinde tanımlanmış eşyalar için, "Kayıt" ve "Bildirim" yükümlülükleri bulunmaktadır.

KKDİK Yönetmeliği kayıt yükümlüğünü yerine getirecek tarafları “İmalatçı”, “İthalatçı” veya gerekli olduğu durumlarda “Alt Kullanıcı”lar olarak tanımlamış ve kayıtların tamamlanması için son tarihi 31.12.2023 olarak belirlemiştir.

Türkiye içerisinde, kendi halinde, karışım içinde ya da eşya içindeki, kayıtlı olmayan yıllık 1 ton ve üzerinde maddeler 01.01.2024 tarihi itibariyle imal ve/veya ithal edilemeyecek ve dolayısıyla piyasaya arz edilemeyecek olup 01.01.2024 tarihinden sonra yıllık 1 tondan fazla imal veya ithal edilmek istenen maddeler için önce kayıt süreci gerçekleştirilecek olup ondan sonra piyasaya arz durumu söz konusu olabilecektir.

KKDİK’in temel amaçları;

• İnsan sağlığını ve çevreyi kimyasalların zararlarından yüksek düzeyde korumak,
• Kimyasalların piyasaya arz edenleri(üretici, imalatçı) kimyasalların güvenli kullanımını sağlamaktan zorunlu tutmak,
• Türkiye kimya sanayinde rekabetin ve yenilikçiliğin artmasını sağlamak,
• Maddelerin zararlı özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılan hayvan deneylerini azaltmakve alternatif yöntemlere yönelim sağlamak.

Kimyasal madde bakımından yapılan hesaplamalarda yıllık 1 tonun altında oluşan işletmelerde bekra kapsam dışı, 1-2 ton arasında kimyasal kullanan işletmeler alt seviyeli, yıllık 2 ton ve üzeri işletmeler ise üst seviyeli kuruluş olarak sınıflandırılmaktadır.

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar bütünüdür.

ÇED, projelerle ilgili bütün ilgili tarafların bir araya geldiği ve görüş, kaygı ve önerilerini ortaya koyabildikleri demokratik ve şeffaf bir süreçtir. İlgili taraflar bu süreç içerisinde ortaya koydukları teknik bilgi ve görüşlerle projenin en optimal şekilde gelişimine katkı sağlarlar.

Yönetmeliğin EK-2 listesinde yer alan projelere ÇED uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, proje sahibi, bir dilekçe ekinde Ek-IV’ e göre hazırlayacağı üç adet Proje tanıtım dosyası ve eklerinde yer alan bilgi belgelerin doğru olduğunu belirtir taahhüt yazısını ve imza sirkülerini Bakanlığa sunar. Bakanlık, proje için hazırlanan proje tanıtım dosyasını Ek-IV de yer alan kriterler çerçevesinde toplam yirmibeş işgünü içinde inceler. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerde eksikliklerin bulunması halinde bunların tamamlanmasını proje sahibinden ister. Bu süreç sonucunda ÇED Gerekli" veya "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilir. ÇED gerekli değildir kararı alınan faaliyetler için 5 iş günü askıda ilan ve halkın bilgilendirilmesi yapılır ve 5 yıl içinde yatırıma başlanmalıdır.

ÇED Raporu hazırlanması gerektiren faaliyetler için; Bakanlık, planlanan faaliyetin belirtilen yerde gerçekleştirilmesinin Mevzuat açısından uygun olup olmadığına, ilgili kamu kurum ve kuruluşlar nezdinde yapacağı araştırma sonucunda karar verir. EK-1 listesinde yer alan faaliyetler için proje tanıtım dosyasının uygunluğu, halkın katılımıyla oluşturulan özel format yatırımcıya verilir ve bunun sonucunda hazırlanan ÇED Raporu Bakanlığa sunulur. EK-2 listesinde yer alan faaliyetler için ÇED gerekli kararı verilmişse, ÇED prosedürü uygulanır.